LOS AUSÈTHS DE LA LANA

(dans la graphie de l'auteur)

 

Marcel SARRAUTE

 

 

 

De tot tems, qui a aushut hens le lana auseths qui hasen bade istorias de caça o arreprauèrs hort coneshuts.

 

Las mei soen entenudes son les istorias de palomas dap le malaudie blue qui vad au mes d’octobre, la fièbre de la becade qui seguish d’abort au daré, lo feuilleton deus benarrits dap l’aparicion périodique d’un hali aperat Alain Bougrain-Dubourg.

 

Las istorias de cassedous qu’em hen pensar a la qui ei entenut bet tems a. Qu’es l’istoria de dus vielhs qu’is promenaben ad’amasse ; l’un qu’avé un fesilh é l’aut que tinèbe ue cane a la man. Tot d’un còp, qu’entenen shila un tort au bec d’un casso brancut é hoelhut. Lo qui avé lo fesilh ue serque lontems dos ueilhs é a le fin, que l’apercep. Que vise, que tire é, cause estonente, extraordinaire, dus auseths caden per terre a coques pas davan eths. L’aut eus va amassa é seu dits :

 

  • qu’as heit cop doble, que vins de tuar dus torts !

  • Qu’at sei, se respon lo cassedor, atau que n’auram un per chacun. Aù moment on visabi lo tort qui ére suus lo cassou, qu’en ei apercebut un aout qui passave per dabans. Qu’ei atendut que siin sus ue mediche ligne peus tuar los dus d’un pet, é qu’ei réùssit.

 

E l’aut qui ne voulé pas pareshe mei couilhon de respone :

 

  • Yo, coan caçabi, que hasi tistem atau.

 

Qui a exprecions courentes qui vinen deus auseths com :

 

Esta blonda com le coda deu merlo,

Volur com ue agaça,

Semblas com lo cocut e l’agaça,

Abeshe un nas de cigonha, un nas de guit, ue cama de polòi.

 

E los arrepraouers qui tiren aus auseths … que’p en vau dise coques uns.

 

Que vàu melhe un tort a le man qu’ua laudeta au cèu.

Lava’t, lava’t, corbàs, jamès blanc ne vaderas.

Entre març e abriu, lo cocut canta mort o viu.

A sent Barnabé, lo cocut que vad esparvèr.

A sent Miquèu, le becada cad deu cèu.

 

Dap las grivas :

 

Quan la griva va a capsus,l ‘ivern qu’avem dessus

Quan la griva va a capvath, l’ivern qu’avem passat

 

Quan la griva va en Espanha, geta lo blat perla campanha

Quan la griva arribe de coar, gahe’t lo sac é vei somiar

Quan la griva va tà coar, gahe’t lo hossey e vas sarclar

 

E dap las palomas :

 

An d’aglanera, an de palomèra

A sent Miquèu, l’apèu, a sent Luc, lo gran truc

A sent Grat, lo gran patac, a sent Martin, la fin

 

Qu’en i a d’auts qui disen le vertad :

Quan lo pic pica e lo gai carrascle, lo dimendje après Arrams, qu’es Pasco

 

Ou qui ne volen pas sonque dise ço que volen :

Ha com lo pinçan, partir uei, tornar doman.

 

A prepaus de pinçan, qu’em hei pensar à l’agaça qui volér aprene a cantar ; un yorn qu’avé demandat au beroi pinçan :

 

  • qu’em va aprene, qu’et en pregui, le toe beroie cançon,

  • impossible, prabote, per aprene a cantar, qu’es cau poder carar, é saver escoutar.

 

Pèir RECTORAN ( 1880-1952 )

Premier secrétaire perpétuel de

 l'Académie Gasconne de 1926

 

Carlito OYARZUN